λίτσα

εντάξει, τις λίστες δεν τις συμπαθώ. ούτε αυτές με τις εκκρεμότητες, ούτε τις άλλες, που μανιχαϊστικά ξεχωρίζουν  κάτι από κάτι άλλο: ποιους θα καλέσουμε στο πάρτι, ποιοι θα μπουν στην κιβωτό, ποιοι θα απολυθούν.

αν μου ζητούσατε μια λίστα που να ακολουθεί αυστηρούς κανόνες και περιορισμούς, το πιθανότερο είναι να αρνιόμουν ευγενικά. θα έστριβα δια του αρραβώνος. μ’ αφήσατε ελεύθερη, το μυαλό ταξίδεψε σε ράφια βιβλιοθηκών, σε εποχές που είχαν κι ένα βιβλίο να τις φωτίζει, σε βιβλία που διαμόρφωσαν την ψυχολογία μιας περιόδου, μη σας πω και τον χαρακτήρα μου ακόμα. μην το δεις σαν κατάλογο βιβλίων. δες το σαν απόσπασμα βιογραφίας, μέσα από τα βιβλία που συντρόφεψαν τις στιγμές.

χωρίς σειρά λοιπόν, ιδού:

• οι αόρατες πόλεις, του ίταλο καλβίνο: για ένα βράδυ που ήμουν στο λύκειο, ήμασταν στο εξοχικό των γονιών μου και σε μια εκπομπή στο ραδιόφωνο κάποιος διάβαζε αποσπάσματα. το αναζήτησα, το πήρα, το αγάπησα κι ανακάλυψα έναν απ’ τους αγαπημένους συγγραφείς της εφηβείας μου.

• το άρωμα του ονείρου, του τομ ρόμπινς: κάπου εκεί στο λύκειο ήταν πάλι, δεν θυμάμαι πώς μου προέκυψε, δεν αποκλείω και να με τράβηξε το ‘πρόστυχο’ εξώφυλλο. τον λάτρεψα! κάθε παρομοίωση του ρόμπινς είναι ένα ταξίδι στο σύμπαν των αλλοπρόσαλλων συνειρμών. κι αν με απογοήτευσε με κάποια από τα επόμενα, τις εφηβικές μου αγάπες εγώ τις έχω στο εικονοστάσι του μυαλού μου και δεν τις ξεχνάω εύκολα.

• ο μπαμπάς μου είχε ζαχαροπλαστείο στο κέντρο της αθήνας. κόσμος πήγαινε κι ερχόταν, κατά καιρούς όλο και κάποιος θα ξεχνούσε κάτι, ζαλισμένος από την περίσσια πειρασμών γύρω του. γυαλιά, ομπρέλες, κλειδιά, σπανιότερα κάτι πιο ενδιαφέρον. τα ‘απωλεσθέντα’ τα κρατούσαν σε μια γωνιά του γραφείου μέχρι να εμφανιστεί ο ιδιοκτήτης, κι αν κανείς δεν τα έψαχνε, ανάλογα με το τι ήταν, ή το πετούσαν ή κάποιος το έπαιρνε. μια μέρα λοιπόν ο μπαμπάς μου επέστρεψε το μεσημέρι μ’ ένα βιβλίο που δεν είχε καν ξεφυλλίσει, αλλά μου το σύστησε σαν τη βιογραφία του. ήταν τα εκατό χρόνια μοναξιάς, ήμουν στην α’ λυκείου κι ο μάρκες μ’ έριξε κατευθείαν σ’ ένα σύμπαν μαγικού ρεαλισμού από το οποίο με δυσκολία βγαίνω όταν πρέπει.

• είναι ένα περίεργο καλοκαίρι, πριν από 7 χρόνια. χαμένοι σε μια μικρή κοιλάδα στη νότια κρήτη, σ’ ένα δωμάτιο χωρίς ρεύμα (από επιλογή), με λάμπες υγραερίου και άπειρα κεράκια, τζιτζίκια, ηρεμία και τη μέτρηση του κόσμου, του ντάνιελ κέλμαν να γεμίζει τις ώρες ανάμεσα στη θάλασσα, το φως και την προσπάθεια αναγέννησης ενός έρωτα που δεν έμελλε να αναστηθεί.

• τον χειμώνα της πρώτης γυμνασίου, μου κάνουν δώρο την αιολική γη, του βενέζη. ήταν μια αποκάλυψη για μένα τα κιμιντένια, τα παραμύθια που λέγανε στο υποστατικό, ο πόνος του αποχωρισμού μιας πατρίδας. κι η σκηνή στη βάρκα, με τον σβόλο χώμα που έχει ο παππούς κάτω απ’ το πουκάμισο, ν’ ακούει τους χτύπους της καρδιάς του, ακόμα με κάνει ν’ ανατριχιάζω.

• πάντα ήμουν λίγο αγοροκόριτσο. και στα αναγνώσματα το ίδιο. πολυάννες, μικρές κυρίες κλπ, ούτε στο ελάχιστο δεν με συγκινούσαν. αντιθέτως, ό,τι έπεφτε στα χέρια μου σχετικό με περιπέτειες το απολάμβανα. προφανώς αγάπησα τον βερν. ήθελα να είμαι στο πλήρωμα του ναυτίλου, να ταξιδέψω στο κέντρο της γης, να γυρίσω τον κόσμο, κι ας μου ‘παιρνε πάνω από 80 μέρες, κι ας τα ‘χανα όλα. ξεχωρίζω τα τέκνα του πλοιάρχου γκραντ, που αναζητούσαν τον πατέρα τους σε τρεις ηπείρους. από  την έκτη δημοτικού μου έχει καρφωθεί στο μυαλό αυτή η περιπέτειά κι έβαλα στόχο να πάω στην παταγονία, ακολουθώντας τα βήματα τους.

• έχει ένα πράσινο εξώφυλλο, μιλάει για ένα πράσινο σπίτι και στις πρώτες δενξέρωπόσες σελίδες δεν καταλαβαίνεις ποιος μιλάει, τι λέει και τι θέλει να πει. μέχρι να μπεις στον κόσμο του. να καταλάβεις ότι ο λιόσα δεν θα μπει στον κόπο να βάλει τελεία και εισαγωγικά κάθε φορά που αλλάζει το πρόσωπο που μιλάει, αλλά θα σε ταξιδέψει στο αγαπημένο περού με ειλικρίνεια και καμιά προσπάθεια ωραιοποίησης. θα σου πει μια ιστορία μέσα σε πολλές ιστορίες και θα γίνει από τους αγαπημένους σου.

• το εκκρεμές του φουκώ  σου παίζει ένα παρόμοιο παιχνίδι: θέλει υπομονή για να ξεπεράσεις όλες εκείνες τις πρώτες σελίδες με την αναμονή στο μουσείο τεχνών και επαγγελμάτων, όλες τις εναγώνιες προσπάθειες του πρωταγωνιστή να βρει τον κωδικό του υπολογιστή. ευφυές κύριε έκο: για να αποκτήσεις πρόσβαση στα αρχεία πρέπει να παραδεχτείς ότι δεν έχεις το κλειδί που τ’ ανοίγει.

• έχουμε και στην ελλάδα μαγικό ρεαλισμό. στο έβδομο ρούχο ανακάλυψα μια εκδοχή της  ελλάδας που με συγκίνησε, ακόμα κι αν η φακίνου στη συνέχεια δεν στάθηκε πάντα στο ύψος των προσδοκιών μου.

• στην ταραγμένη περίοδο που ωρίμαζα ως αναγνώστρια, εκεί στις αρχές του γυμνασίου, αγάπησα τον κόσμο της αγκάθα κρίστι. με γοήτευε ο τρόπος της να κρύβει μικρές λεπτομέρειες που θα οδηγούσαν αργότερα στη λύση του μυστηρίου παντού: σε μια χειρονομία, σε μια λάθος λέξη, σε κάτι φαινομενικά ασήμαντο. οι δέκα μικροί νέγροι είναι αυτό που θυμάμαι πιο έντονα από εκείνα τα χρόνια. ίσως για την υφέρπουσα αγωνία του ποιος θα είναι η επόμενη απώλεια.

• στο πανεπιστήμιο έπεσε στα χέρια μου και η ιστορία του κόσμου σε 10 1/2 κεφάλαια, του μπαρνς. ενθουσιάστηκα με το σκουλήκι που είχε κρυφτεί στην κιβωτό, πάλεψα με τα κύματα πάνω στη σχεδία της μέδουσας, ταυτίστηκα με την παρένθεση για την αγάπη.

• δεν θυμάμαι πολλά από το βιβλίο, ξέρω μόνο ότι μετά τα μετεωρολογικά του τουρνιέ, αγόρασα ό,τι δικό του βρήκα και το ξεκοκάλισα μέσα σε λίγες εβδομάδες.

• όταν διάβασα τον ωκεανό του αλεσάντρο μπαρίκκο, ενσωματώθηκα πλήρως μέσα στην υγρή μελαγχολία του σκηνικού του. στήνει μια γέφυρα πάνω απ’την ομίχλη που χωρίζει το πραγματικό από το φανταστικό. προσωπικά έμεινα στη γέφυρα ατενίζοντας τις δύο πλευρές με παρόμοια συναισθήματα.

• μου αρέσει ο μαρτέλ. και η ζωή του πι, πολύ πριν γίνει ταινία, μ’ έστειλε σε αναζήτηση της μέσα μου τίγρης και η βεατρίκη & βιργίλιος με άγγιξαν. ακόμα προσπαθώ να πείσω κάποιους να τα εκτιμήσουν όσο εγώ.

• ο φόερ είναι πιτσιρικάς (δηλαδή στην διαρκώς διευρυνόμενη κατηγορία ‘πιο μικρός από μένα’) αλλά η γραφή του και στο εξαιρετικά δυνατά & απίστευτα κοντά  και στο όλα στο φως, ο τρόπος του να σε ταξιδεύει στο χώρο και τον χρόνο, οι εμμονές του, όλα μου αρέσουν. 

• τον άφησα προς το τέλος, γιατί δεν ξέρω ποιο να διαλέξω. ο σαραμάγκου δεν ξεχωρίζει στο μυαλό μου για ένα του βιβλίο μόνο, ούτε μπορώ να σου πω το αγαπημένο μου δικό του. δεν μπορώ να διαλέξω ανάμεσα στο κατά ιησούν ευαγγέλιο ή το όλα τα ονόματα. αλλά σου το ‘πα απ’ την αρχή: δεν μου αρέσουν οι λίστες. 

κάπου εδώ θα σταματήσω. όχι γιατί δεν έχω άλλα αγαπημένα. ή γιατί τέλειωσαν οι βιβλιοστιγμές που θέλω να μοιραστώ μαζί σου. θα σταματήσω για να πάω να διαβάσω τις λίστες των υπόλοιπων που συμμετέχουν στο αφιέρωμα, αναζητώντας το επόμενο βιβλίο που θα με απογειώσει.

καλά ταξίδια μέσα στις σελίδες

 

το kizil kum συμμετέχει με χαρά στο μπλογκοαφιέρωμα με στόχο την αποδόμηση κάθε λογοτεχνικής λίστας. ή κάτι τέτοιο. οι υπόλοιπες (κανονικές) λίστες, λίτσες, κατάλογοι κλπ βρίσκονται εδώ:

Αναγεννημένη

Lemon

Ποδηλάτισσα

Rubies & Clouds – ΑΝΩΝΥΜΟΣ

Rubies & Clouds – Nefosis

Rubies & Clouds – RoubinakiM

Το Ιστολόγιο του Ερυθρού Καγκουρώ

Σημειωματάριο

Ο ήχος του Ανέμου

kospanti

Ο Βιβλιοθηκάριος

Τσαλαπετεινός

Γιώργος Μπουλακακης

Κυνοκέφαλοι